ธรรมะจรรโลงใจ / "การทำใจให้มีความสุข ทุกปัจจุบันขณะ"

    พระธรรมโกศาจารย์ (ศ.ดร.ประยูร ธมฺมจิตฺโต)

เจ้าอาวาสวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร,เจ้าคณะภาค ๒

อธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย,

ศาสตราจารย์ประจำมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย และ

คณะเลขานุการของคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช

....................................................................

ขอความสุขสวัสดี จงมีต่อท่านสาธุชนทั้งหลาย

         การทำใจ ในทางพุทธศาสนา ทำให้ถูกต้อง เรียกว่า

                          "โยนิโสมนสิการ"

         เป็นหลักคิด ให้ทำใจให้ถูกต้อง อยู่กับปัจจุบัน จะพ้นทุกข์ได้

จากความจริงของโลก หรือ ความจริงที่เป็นจริง เรียก ปรมัตถสัจจะ

ไม่ใช่ ความจริงที่เกิดจากการสมมติขึ้น เรียก สมมติสัจจะ

         ทุกสิ่งทุกอย่างอยู่ภายใต้ โลกธรรม ๘ ลาภ ยศ สุข สรรเสริญ

เสื่อมลาภ เสื่อมยศ ทุกข์ และ นินทา

         ทุกโลกธรรม ที่เกิดขึ้นนั้น เราบังคับให้เกิดตามใจไม่ได้

แต่เราสามารถเปลี่ยนวิธีคิด หรือ ทำใจ ให้ถูก หรือ โยนิโสมนสิการ ได้

         ตัวอย่างที่ ๑ ถูก ด่า

ทำใจผิด โกรธ จะหาทางแก้แค้น จะหาทางเอาชนะ คนด่า

ให้ได้ ทำให้ใจได้รับความทุกข์

ทำใจถูก วางเฉย เห็นเป็นธรรมดาของโลก แล้ว

ใช้สติ ปัญญา พิจารณา ว่า เพราะ อะไร แล้วแสดงออก

ให้ถูกต้อง เช่น ถ้าผิดขอโทษ ถ้าไม่ผิด ชี้แจง ให้ทราบ

         ตัวอย่างที่ ๒ ถูก กิเลส โลภ โกรธ หลง ครอบงำ

ทำใจ ผิด เห็นว่า ตายแล้วสูญ ไม่ต้องรับกรรมชั่ว ถ้าไม่มี

คนเห็น ทำตามกิเลส ได้ ชาติหน้าไม่มีตายแล้วจบกัน

แต่ความลับไม่มีในโลก สักวันหนึ่งความชั่ว ที่ทำย่อม

ปรากฏ ต้องรับผลกรรมในที่สุด ในชาตินี้

ทำใจ ถูก เห็นว่า มีชาตินี้ ชาติหน้า มี บาป บุญ นรก สวรรค์

ต้องรับผลกรรมที่ทำ จึงทำแต่ความดี ไม่ทำความชั่ว

ผลจากการทำ ดังกล่าว จิตใจ จะแจ่มใส

ทำความดี ชาตินี้ ก็จะได้รับผลกรรมดี ที่ได้สร้างไว้

ถ้า มีชาติหน้าจริง ก็จะได้รับผลกรรมดี เป็นของแถม

เป็นต้น

         ธรรมะ เหมือน เลนส์แว่นตา เอาไว้มองโลกให้ถูกต้อง

เพื่อทำใจได้ถูกตามที่เห็น มีธรรมะที่ ให้ไว้มากมายเพื่อนำมาใช้

ให้เหมาะสมในแต่ละสถานการณ์ได้

         จึงขอให้ ทุกท่าน จงทำใจให้ถูกต้อง ด้วยหลักธรรม

เพื่อพ้นทุกข์ได้โดยทั่วหน้ากัน